Product Admin Menu

Có thể nói, trong những năm qua, hoạt động ban hành nghị quyết của HĐND cấp xã đã kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trường của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; cơ bản đảm bảo tính hợp pháp, tính hợp lý, tính khả thi, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển KT - XH ở địa phương, từng bước khẳng định và phát huy vị trí, vai trò là cơ quan đại diện của Nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn một số hạn chế cần phải sớm khắc phục như:

Thứ nhất, một số nghị quyết nội dung còn chung chung, thiếu tính chặt chẽ, thiếu căn cứ pháp lý; các đánh giá, phân tích còn thiếu tính thuyết phục; các thông tin trong nội dung dự thảo nghị quyết mới chỉ dừng lại ở những con số thống kê. Việc tiến hành, thực hiện các quy trình ban hành nghị quyết vẫn còn chưa theo quy định; nhiều dự thảo nghị quyết chưa được tổ chức lấy ý kiến của cơ quan, tổ chức hữu quan, đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của nghị quyết hoặc nếu có cũng chỉ mang tính hình thức,… do vậy, có những nghị quyết tính khả thi không cao; chưa sát với thực tế.

Thứ hai, công tác thẩm tra dự thảo nghị quyết còn mang tính hình thức, thiếu hiệu quả. Việc nghiên cứu các văn bản, tài liệu, thu thập thông tin liên quan đến công tác thẩm tra dự thảo nghị quyết chưa được sâu, toàn diện, cụ thể. Báo cáo thẩm tra chưa phân tích sâu sắc, đầy đủ, tính phản biện chưa cao ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của dự thảo các nghị quyết của HĐND.

Thứ ba, ở một số địa phương, việc điều hành các phiên họp thảo luận, thông qua nghị quyết còn lúng túng, thiếu khoa học, chưa có nhiều ý kiến tham gia thảo luận. Một bộ phận đại biểu HĐND cấp xã chưa phát huy được hết tinh thần trách nhiệm, chưa dành nhiều thời gian đọc, nghiên cứu dự thảo nghị quyết và các tài liệu có liên quan, do vậy, ít tham gia ý kiến thảo luận hoặc có tham gia nhưng không sâu, thậm chí có đại biểu không nhận định đúng thực trạng vấn đề, mục đích, mục tiêu cụ thể, giải pháp của nghị quyết.

Nguyên nhân của những hạn chế trên là do:

Một là, Thường trực HĐND chỉ có Chủ tịch và Phó Chủ tịch (Chủ tịch HĐND lại kiêm nhiệm). Cán bộ giúp việc là công chức văn phòng thống kê vừa giúp việc cho UBND, vừa giúp việc cho HĐND cấp xã. Mặc dù đã được thành lập 02 Ban cấp xã, nhưng thành viên các Ban đều hoạt động kiêm nhiệm, trong khi khối lượng công việc của HĐND khá nhiều là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của HĐND cấp xã nói chung, hoạt động ban hành nghị quyết của HĐND xã nói riêng.

Hai là, trình độ, năng lực và kinh nghiệm của đại biểu HĐND cấp xã còn có những hạn chế nhất định, thiếu kiến thức chuyên môn, thiếu kỹ năng cần thiết để thực hiện nhiệm vụ đại biểu nên chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.

Để nâng cao chất lượng ban hành nghị quyết của HĐND cấp xã trong thời gian tới, có thể nghiên cứu một số giải pháp cơ bản như:

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy đối với hoạt động ban hành Nghị quyết của HĐND cấp xã. Đảng ủy cấp xã cần phát huy vai trò định hướng chính trị thông qua việc đề ra các chủ trương, nghị quyết về phát triển KT - XH, quốc phòng, an ninh ở địa phương; chỉ đạo HĐND cấp xã kịp thời cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết của cấp ủy thành các nghị quyết, nhiệm vụ, đề án, quyết định cụ thể. Trước mỗi kỳ họp, Đảng ủy xã cần nghiên cứu kỹ dự thảo nghị quyết của HĐND để có ý kiến chỉ đạo cụ thể; đặc biệt là nghị quyết về mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển KT - XH; về phân bổ dự toán NSNN và chi ngân sách địa phương, nghị quyết về chương trình giám sát,... Cấp ủy cần quan tâm định hướng về nội dung và phương thức hoạt động giám sát của HĐND; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo HĐND trong suốt quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện nghị quyết về chương trình giám sát; trong hoạt động xem xét báo cáo, chất vấn,...

Thứ hai, phải xác định đúng nội dung, lĩnh vực cần ban hành nghị quyết. Việc lựa chọn nội dung để ban hành nghị quyết phải trên cơ sở định hướng, chỉ đạo của cấp ủy, quy hoạch chiến lược tổng thể về phát triển KT - XH của địa phương và xuất phát từ yêu cầu thực tế về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ cụ thể của HĐND trong từng thời điểm nhất định. Nội dung nghị quyết phải thực sự cần thiết, cấp bách, phải làm rõ mục đích của việc ban hành nghị quyết, đối tượng và mức độ tác động đến các đối tượng, các nguồn lực, khả năng của địa phương bảo đảm nghị quyết được thực thi; đặc biệt, các cơ quan được giao chủ trì soạn thảo nghị quyết phải thực hiện theo đúng quy trình quy định.

Ba là, tăng cường công tác phối hợp trong hoạt động ban hành nghị quyết. Đặc biệt, trong ban hành nghị quyết là văn bản QPPL, các Ban của HĐND chủ động vào cuộc, phối hợp ngay từ đầu với UBND trong việc chuẩn bị nội dung; chủ động tham dự các cuộc họp do UBND tổ chức để nắm bắt thông tin, tham gia, góp ý kiến ngay từ khâu soạn thảo dự thảo nghị quyết trình HĐND.

Bốn là, đổi mới phương thức, cách thức thảo luận, thông qua nghị quyết tại kỳ họp. Trong điều hành các phiên họp, chủ tọa kỳ họp phải chủ động từ khâu dự kiến nội dung đến thời gian, chương trình kỳ họp. Chủ tọa cần có định hướng, gợi ý những vấn đề trọng tâm; những nội dung còn có ý kiến trái chiều; làm rõ mục đích, đối tượng, phạm vi tác động của nghị quyết, nguồn lực thực hiện, tính khả thi của nghị quyết,... để đại biểu HĐND tập trung thảo luận làm rõ.

Năm là, chú trọng công tác triển khai thực hiện nghị quyết; sau kỳ họp, đại biểu HĐND cần phối hợp với chính quyền, các tổ chức đoàn thể địa phương tiến hành TXCT để tuyên truyền nghị quyết tới các tầng lớp Nhân dân; kết hợp tuyên truyền trên panô, áp phích, đài truyền thanh xã,… nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân trong quá trình tổ chức thực hiện nghị quyết. UBND cấp xã cần xây dựng kế hoạch, hướng dẫn kịp thời, sát thực và đúng nội dung, tinh thần của nghị quyết.

Sáu là, nâng cao trách nhiệm của Thường trực HĐND cấp xã trong hoạt động ban hành nghị quyết. Thường trực HĐND cần phát huy tối đa vai trò hoạt động tập thể; chủ động, kịp thời xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy và tranh thủ sự hướng dẫn, giúp đỡ của HĐND cấp trên trong công tác ban hành nghị quyết. Thường xuyên theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở UBND, các Ban của HĐND xã trong việc chuẩn bị dự thảo nghị quyết, khắc phục tình trạng bị động, không đảm bảo thời gian, tiến độ hoàn thành, ảnh hưởng đến chất lượng công tác thẩm tra và thảo luận tại kỳ họp.

Bảy là, các Ban của HĐND phải chủ động tham gia ngay từ đầu quá trình chuẩn bị xây dựng dự thảo nghị quyết; tham gia các cuộc họp bàn về nội dung dự thảo; các hội nghị lấy ý kiến các đối tượng có liên quan. Như vậy, sẽ giúp cho các thành viên các Ban có thêm cơ sở để tham gia xây dựng báo cáo thẩm tra đảm bảo chất lượng, hiệu quả. Nội dung báo cáo thẩm tra phải đánh giá một cách toàn diện với những nhận định, phân tích và lý giải có căn cứ pháp lý, có cơ sở thực tiễn để đại biểu nghiên cứu khi tham gia thảo luận.

Tám là, nâng cao năng lực thực hiện chức năng quyết định của đại biểu HĐND cấp xã. Để nâng cao chất lượng ban hành nghị quyết của HĐND cấp xã, các đại biểu phải nâng cao kiến thức chuyên môn, rèn luyện các kỹ năng cần thiết; nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nêu cao tinh thần trách nhiệm, nhận thức đầy đủ vai trò, nhiệm vụ của mình, xác định rõ trách nhiệm trước cử tri và trước tập thể HĐND. Các đại biểu cần dành thời gian thỏa đáng để thu thập thông tin, nghiên cứu kỹ các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết, chuẩn bị ý kiến thảo luận chu đáo để tham gia thảo luận tại kỳ họp, góp phần đảm bảo tính hợp lý, tính khả thi của nghị quyết.

Hoạt động ban hành nghị quyết của HĐND cấp xã là hết sức quan trọng và cần thiết. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới, trên cơ sở điều kiện cụ thể của từng địa phương, đòi hỏi HĐND các cấp nói chung và HĐND cấp xã nói riêng phải không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động ban hành nghị quyết, đảm bảo nghị quyết có tính khả thi, đi vào thực tế cuộc sống, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT - XH địa phương./.